بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است

از کتاب "ضربان": چقدر عکسِ پلاسیده مانده بر دیوار!چرا خراب نکرده؟ کجاست پس آوار؟نه هشت سال که هشتاد قرن جا داردخطوط حادثه‌اش بی‌نهایت است این‌باردر امتداد خبرها نقاط حسّاسی‌ستکه در میانه‌ی اعداد می‌شود انکارشکاف جنگ پس از این بدون خون‌ریزی‌ستبه جای قمقمه، اعصاب آهنی بردارکه من حواشیِ این جنگ را رصد کردمزنان شهید به دنیا می‌آورند انگار مریم جعفری آذرمانی بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

نگاهی به «شکل  های فروتنی» سرودۀ حمیدرضا شکارسریمریم جعفری آذرمانی(منتشر شده در روزنامۀ اطلاعات، 21/2/1395)حمیدرضا شکارسری با وجودِ اینکه در هر مقطع زمانی، با فضاهای جدیدِ ارائه شعر و همچنین با شاعرانِ جوان  تر، همراهی و همکاری داشته، و حتا بعضی از شاعرانی که اکنون مطرحند در کارگاه  های شعرش به نوعی حضور داشته  اند، اما او تمایل چندانی به شیوه  های تبلیغی نداشته و البته همین شکلِ فروتنی موجب شده که برای نمودِ شاعری  اش، نگاهش را معطوف به متن و خودِ نوشتن کند و در نتیجه، در سرودنِ شعر مداومت داشته باشد. او در طول چند دهه شاعری  اش، در قالب  ها و شیوه  های مختلف و متعددی شعر سروده است، از غزل و رباعی گرفته تا سپید و شعر کوتاه. اما شاید بتوان گفت، در شعر سپید بیشتر توانسته است مؤثر باشد، او در این حیطه، شیوه  ای را پیش گرفته که در آن، بیشتر به کشف و ابداع تصویری اهمیت می  دهد تا زبان و حتا بیان شعری. البته از نگاهی دیگر می  توان گفت شاید او زبان و بیان شعری را ذاتیِ شاعر می  داند و این ویژگی به نوعی خود به خود در شعرهایش وجود دارد، اما تصویرهای خلاقانه حاصل تلاش شاعر است و خود به خود برو بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

از کتاب "دایره": شعرهای جاری از سرش، رودهای بی‌شمار شددر سکوت محض دیگران، قطره قطره‌اش بخار شدعنکبوت تار می‌تند بر تن کتاب‌های‌تانچون که شعرهای روشنش، موذیانه استتار شدمن که باورم نمی‌شود مریمی دوباره گل کندخارها قیام کرده‌اند، باغ‌ها شکنجه‌زار شدجز خدا و مریم و وحید، هیچ شاهدی نبوده استوقت مرگ هم غزل نوشت، پای شعر، رستگار شدمریم جعفری آذرمانی بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

نگاهی به زندگیِ ادبی ـ سیاسی فرّخی یزدیمریم جعفری آذرمانی(منتشر شده در کتاب هفته خبر، شماره 125، هفته اول آبان ماه 1395)محمّد فرّخیِ یزدی، متولّدِ 1268، و درگذشته و به روایتی شاید درست تر: مقتول در مهرماه 1318 خورشیدی، شاعرِ یکی از پرآشوب ترین دوره های سیاسی اجتماعی ایران است؛ دورۀ تسلّطِ واضحِ نیروهای بیگانه و در عین حال سردرگمیِ خواسته های ملّی، دوره ای که تعداد افراد فرهیخته و صاحب اندیشه ـ فارغ از خوب و بدِ آن ـ به نسبت دوره های بعد کمتر بوده است؛ شاید به همین دلیل است که اهالی قلم و فکر، هم باید نقش پیش برندۀ فرهنگ و زبان ملّی را ایفا می کردند و هم به ناچار در مقاطعی از زندگی شان، در رأس امور سیاسی وظایفی بر عهده داشتند؛ چنانکه فرّخی یزدی نیز، اگر چه در اصل و اولویتِ حضورِ اجتماعی اش شاعر بود، اما کارهای دیگرش از جمله انتشار نشریۀ پرمحتوای طوفان، نمایندگیِ مجلس و مبارزاتِ خستگی-ناپذیرش علیه سیاست های داخلی و خارجی، از شاعر بودنِ او قابلِ تفکیک نیست.او از خانواده ای زحمتکش و دهقان زاده بود. در اوایل زندگی حتا کارهایی مثل نانوایی و پادویی را تجربه کرد، از این رو با منش و روش زیستیِ بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

سایه اقتصادی نیا (منتشر شده در مجله جهان کتاب، شماره 331، آذر 1395) مریم جعفری آذرمانی مجموعه‌ای دیگر از غزل‌هایش را با نام ضربان روانۀ بازار کرده است. این یازدهمین دفتر شعر اوست. از آنجا که صفحۀ «وقت شعر» پیش‌تر نیز، در شمارۀ فروردین و اردیبهشت 1394، با نقد کتاب دیگر این شاعر، دایره، میزبان شعر او بوده است، در این بررسی از تکرار می‌پرهیزیم و اشعار ضربان را به اجمال مرور می‌کنیم. مخاطبان علاقه‌مند به تفصیل بیشتر دربارۀ کار این شاعر، می‌توانند به شمارۀ 311-312 جهان کتاب رجوع کنند.جعفری آذرمانی، به‌غلط و به‌ناحق، به زن‌ستیزی شهره شده است. اما او زن‌ستیز نیست، بلکه با مضامین زن‌محورانه‌ای که در غزل‌هایش به کار می‌برد، به زنان شنگ و گولی می‌تازد که جز خور و خواب و خشم و شهوت نمی‌دانند و نمی‌خواهند. به شغب و جهل و ظلمت است که می‌تازد و این مایه با زن‌ستیزی توفیر تمام دارد. پس زدنِ لوس‌بازی زنانه و پاک کردنِ بزک و سرخاب از چهرۀ بی‌مغز هم حقی است که او می‌تواند در اشعارش آنِ خود کند و بسراید: این تازه‌زنان چه رنگ و رویی دارند! تصویر ندیده‌ام به این آسانی مردان به بروبیای‌شان مشغولند، دعوت ن بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

یک مسمّط از کتاب "هفت": مِه که سر می‌کشد به خانه‌ی منآسمان می‌رسد به شانه‌ی مناشک و آه است آب و دانه‌ی مندرد، ای یار جاودانه‌ی منسیری از سفره‌ی زمانه‌ی منوه به این مهر بی‌بهانه‌ی مندشمنی‌های دوستانه‌ی منمن که کارم گذشته از حالاحلقه‌ی ماه، آسمان را خوردمکث کردم دهان زبان را خوردتا سرودم روان دهان را خوردجان به لب آمد و روان را خوردچه کنم با جهان که جان را خوردفرصتی شد زمان جهان را خوردعشق آمد تن زمان را خوردبی‌زمان باش و عاشقانه بیاهرچه حرف است میم و نونِ من استکینه بیرون‌تر از درون من استبید مجنون که سرنگون من استعشق، دیوانه‌ی جنون من استآن چه می‌نوشد آه، خون من استسقف دنیا که بر ستون من استصبح فردا اگر بدون من استجشن آوار می‌شود برپااز حریم حرم حرام‌ترمکه از ابلیس هم به‌نام‌ترمخاصم و از عوام عام‌ترمگرچه از باد بی‌دوام‌ترماز حضور عدم مدام‌ترممن که از فکر شمع، خام‌ترمباز از اشک چشم‌هام، ترمآسمان، گریه کن منم دریاپرده بردار از دو روی زمینآن ورش شاد و این ورش غمگینآن ورش دیگری اسیر همینکه بگوید منم چنان و چنیناین ورش من نشسته‌ام به یقینپس رها کن کنار من بنشیندو سه حرفی بکار و شعر بچینت بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

از کتاب "صدای ارّه می آید": امّا نه تنها خطّ پیشانی، حتّا نه هر پلکی که می‌پژمُرْددر زندگی، خط‌های بسیاری، او را به سمت پیری‌اش می‌بُردماهیچه‌های نرم صورت را، هر قدر هم ورزیده‌تر می‌کردزیبایی‌اش محدودتر می‌شد وقتی زمان، آیینه را می‌خوردنانوا به نرخ نان خود خوش بود قصاب هم با پول خون‌آلودمن هم به شعرم فکر می‌کردم هرکس که بعد از دیگری می‌مردخوابیده‌ام در خاک گورستان، در اضطرابِ روز رستاخیزشاید اگر سنجیده‌تر بودم می‌شد گناهان مرا نشْمردمریم جعفری آذرمانی بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

منتشر شد:راویه(62 غزل نو)سرودۀ مریم جعفری آذرمانیناشر: فصل پنجمشمارگان: 500 نسخه«راویه» سیزدهمین کتاب و دوازدهمین مجموعه شعر من است که مثل کتابهای قبلی ام شامل شعرهایی با مضامین انتقادی اجتماعی است، اما این بار بخش قابل توجهی از شعرها، نقد فضای مجازی و وضعیتِ شعر و شاعری در یکی دو سال اخیر است. یک شعر از این کتاب:عجوزه بس که بَزَک کرده مثل ماه شدهو سالهاست که عفریته دلبخواه شدهکسی که آینه ها را کلوخ می بیندمِلاکِ مطلقِ تشخیصِ راه و چاه شدهبرای حسّ تمدّن، بساط اهل قلماگرچه گاهی از اوقات رو به راه شده،حروفِ معتبرِ متنِ حق به جانبِ منمیان شهرتِ بازیگران، تباه شدهـ نمایشی که در آن نورِ صحنه کافی نیستبرای این همه تصویرِ روسیاه شده ـچگونه پشت سرِ این زباله ها بدوم؟که دست و پای من از صبرِ من، گیاه شدههنوز زاویه ای حادّه ست خلوت مندر این عمارتِ کوچک، که خانقاه شدهمریم جعفری آذرمانی بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...

بازگشت همۀ قالب های شعری به غزل است...